Top 13+ Tiếng Cuốc Kêu - Nhớ Tiếng Chim Quốc Gọi Hè

Chim đỗ vũ - hay chim tử quy - là chim cuốc, giỏi sống trong những bụi rậm, bên hồ nước. Loại chim này hay kêu giữa tối khuya thanh vắng, giờ đồng hồ kêu nghe rất bi thiết thương, ai oán, khiến cho người nghe không khỏi cồn mối yêu thương tâm.

Bạn đang xem: Tiếng cuốc kêu

Tục truyền vì Thục Đế mất nước, lòng sầu hận không nguôi cần hóa làm cho chim đỗ quyên. Về chuyện Thục Đế mất nước, văn học china có một thần thoại cổ xưa vừa đắng cay, vừa cảm động.

Tương truyền thời bấy giờ sinh hoạt vùng Tam Giáp, đất Tứ Xuyên, cha Thục, thường xẩy ra lũ lụt khiến nhân dân khốn đốn. Vua Vọng Đế hiện giờ là Đỗ Vũ đang kiệt tận trung ương lực, dẫu vậy vẫn không làm sao khắc phục được, nên trong tâm địa rất lo buồn. Về sau, sinh hoạt vùng hạ du hồ Bắc có một fan tên là Miết Linh, tài cao chí lớn, gan góc hơn người. Vọng Đế gặp được, trong tâm rất mừng rỡ, bèn phong làm tướng quốc. Miết Linh cai trị khiến cho đất bố Thục trở phải thịnh vượng, rồi ra mức độ trị thủy. Ông cho tuyển các tráng đinh trẻ trung và tràn trề sức khỏe để đào vách núi, ròng tan nhiều năm mới được khai thông con đường đèo sống Vu Sơn, giải quyết được họa bằng hữu lụt mang đến nhân dân. Trong thời hạn trị thủy, ông không từ gian khó, quên ăn uống bỏ ngủ, thậm chí có không ít năm không trở về viếng thăm nhà, y như vua Đại Vũ trị thủy thời viễn cổ. Lúc họa số đông lụt không còn thì uy tín cùng tên tuổi của Miết Linh lên rất cao tột đỉnh, được toàn dân tôn sùng. Vua Đỗ Vũ thấy tình hình đó, bèn chủ động nhường ngôi mang lại ông, theo tục lệ truyền thánh thiện đương thời. Hệt như vua Nghiêu nhịn nhường ngôi mang lại vua Thuấn. Miết Linh bèn lên ngôi, lấy đế hiệu là Khai Minh, lại xưng là Tùng Đế. Sau thời điểm nhường ngôi, Đỗ Vũ về ẩn cư nơi Tây Sơn, trong lòng vô thuộc sầu muộn. Ko bao lâu, thiên hạ lại sở hữu hoang ngôn nhận định rằng trong thời hạn Miết Linh trị thủy, Đỗ Vũ cùng vk Miết Linh tư thông cần ông thấy xấu hổ nhưng mà nhường ngôi. Điều kia càng làm cho Đỗ Vũ thêm đau khổ, buộc phải chẳng bao thọ thì mất. Hồn ông hóa thành bé chim có tiếng kêu khôn cùng đỗi bi thương, như để nói lên nỗi lòng sầu hận. Người dân tía Thục vẫn luôn ghi nhớ vị vua Đỗ Vũ xưa, nên được đặt tên mang lại loài chim đó là đỗ quyên. Cũng bởi vì điển nắm này mà lại chim tử quy còn có khá nhiều tên gọi khác ví như : vọng đế, vọng đế hồn, đỗ vũ, đỗ vũ hồn, đỗ phách, đỗ quyên phách, thục vương phách, thục đế hồn, cổ đế hồn, thục điểu, thục phách, thục hồn, thục quyên. Có lẽ rằng không một loại chim hay con vật nào có được không ít tên điện thoại tư vấn đến thế. Mà chiếc tên nào cũng nghe ai oán man mác.

Cũng từ điển chũm này mà trong văn học trung hoa có hầu hết thành ngữ như “Vọng đế đề quyên” nhằm tả giờ kêu bi hùng thương bi thiết của chim đỗ quyên giữa tối thanh vắng. Tín đồ ta còn cho rằng nó kêu bi đát thảm, cho tới khi ngày tiết ứa ra mới thôi, phải mới có những thành ngữ như “Đỗ quyên đề huyết”, “Tử quy đề huyết”.

Lý yêu mến Ẩn, trong bài xích Cẩm sắt, bao gồm hai thơ nổi tiếng về kỳ tích này

Trang Sinh đọc mộng mê hồ điệp,Vọng Đế xuân tâm thác đỗ quyên. (Trang Chu giấc sáng mơ hồ điệp,Vọng Đế lòng xuân gửi đỗ quyên)

Tiếng kêu bi quan đó của chủng loại chim sở hữu nỗi hận vong quốc lại được công ty thơ Tố Như mô tả thành giờ đồng hồ nhạc của Thúy Kiều trong buổi trùng lai.

Xem thêm: Hướng dẫn dịch họ tên tiếng hàn của bạn hay theo ngày tháng năm sinh

Khúc đâu đầm ấm dương hòa,Ấy là hồ điệp tuyệt là Trang sinh.Khúc đâu êm ả xuân tình,Ấy hồn Thục Đế hay mình đỗ quyên?

Bạch Cư Dị, trong bài xích Tỳ bà hành, vẫn tả không gian độc thân của một kỹ nữ giới tài hoa nên lưu lạc mang đến một chỗ hẻo lánh xa tít với giờ chim tử quy.

Kỳ gian đán chiêu tập văn hà vật,Đỗ quyên đề huyết viên ai minh.(Tiếng đưa ra đó nghe liền sớm tối,Cuốc kêu sầu, vượn hót nỉ non. - Phan Huy Vịnh dịch).

Có gì ảm đạm hơn cảnh một kẻ tài hoa đề nghị sống một mình ở một địa điểm xa xôi hoang vắng, xuyên suốt từ sáng đến buổi chiều chẳng nghe được gì, ngoại trừ tiếng chim tử quy kêu bi thương như bé dại máu, cùng tiếng vượn hót bi ai?

Có lẽ không có một loại chim nào có tác dụng lòng người bi tráng bằng giờ kêu ai oán của chủng loại chim cuốc. Bài Cuốc kêu cảm giác của vắt Nguyễn Khuyến đang tả được không còn nỗi bi đát trong tiếng kêu kia giữa tối trăng mờ thanh vắng.

Khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ,Ấy hồn Thục Đế thác bao giờ?
Năm canh huyết chảy đêm hè vắng,Sáu xung khắc hồn tan bóng nguyệt mờ.Có nên tiếc xuân nhưng đứng gọi,Hay là nhớ nước vẫn ở mơ?
Thâu tối ròng chảy kêu ai đó?
Giục khách hàng giang hồ dạ ngẩn ngơ.

“Năm canh ngày tiết chảy tối hè vắng” đang nói trọn nỗi niềm của “Tử quy đề huyết”, với “Sáu xung khắc hồn tan bóng nguyệt mờ” bi quan như giờ thở nhiều năm theo “Vọng đế đề quyên.” tất cả lữ khách hàng nào linh cảm tha hương thơm nghe tiếng cuốc kêu nắm kia thân canh khuya và lại không rượu cồn nỗi sầu vậy lý? Trương Trào đời Thanh bảo: “Nên làm cỏ huyên trong loại hoa, chứ không hề làm đỗ quyên trong loài chim. (Đương vi hoa trung đưa ra huyên thảo, vô vi điểu trung chi đỗ quyên). Cỏ huyên có cách gọi khác là vong ưu thảo (cỏ quên buồn). Vùng nhân sinh đã lắm chuyện bi lụy đau, cõi bể dâu cùng chan chứa nước mắt. Nếu sinh ra mà đề nghị làm cỏ hoa tuyệt chim chóc thì nên làm vong ưu thảo sẽ giúp người ta gạt bỏ ưu phiền, chứ đừng làm chim đỗ quyên mang tiếng kêu thương khiến người thêm sầu muộn. Đó cũng chính là tấm lòng của kẻ tài hoa đối với cõi người ta!

TIẾNG CUỐC

không dễ chú ý thấy nhỏ cuốc, nhưng dường như aicũng từng nghe tiếng gọi hè khắc khoải của loại chim này. Xưa nay, tiếng cuốckhông chỉ ám ảnh nhiều văn nhân thi sĩ, bên cạnh đó trở thành tiếng lòng nhớnước của những người xa quê.

Tuy không dễ gặpcon cuốc nhưng ta thường nghe tiếng cuốc kêu khắc khoải như từ cõi xa xămnào đó vọng về. Loại chim này có ở nhiều vùng nông xóm Việt Nam. Nóthường lặn lội ở ven sông, rạch, bờ ao, bờ ruộng, bìa rừng. Bước đi củachim cuốc dài cùng nhanh, tất bật và hối hả. Khi bao gồm bóng người hoặc tiếngđộng, cuốc sải bước thật nhanh, lủi vào bụi rậm mất tăm. Cuốc lủi là đểtự vệ, khác với cử chỉ lấm la lấm lét chui lủi của kẻ buôn gian cung cấp lậntrốn né pháp luật, mà lại dân gian ta quen thuộc gọi "lủi như cuốc".

ngoại trừ cái tên"cuốc" nôm na, vào văn cổ chủng loại chim này còn có các thương hiệu "đỗquyên", "đỗ vũ"...

Xưa chim cuốc gắnvới câu chuyện huyền thoại về Thục Ðế mất nước lúc chết biến thành chimcuốc kêu hoài nỗi đau mất nước. Hình ảnh nhỏ chim cuốc cùng tiếng kêu"cuốc cuốc" là hồn nước thời gian ẩn, dịp hiện thăng tỏa với thời gian,không gian đời đời:

Khúc đâu êm ái xuân tìnhấy hồn Thục Ðế tuyệt mình đỗ quyên

(Nguyễn Du)

Lọt lòng thuở nằm nôi, lời rucủa mẹ, của bà rót vào cõi trung tâm linh và đưa ta vào giấc ngủ trưa hè dướibóng tre:

Cuốc kêu tiếng nhỏ tiếng to
Nửa thương phận nước nửa lo phận bên

Hay:

Ðêm khuya dưới đất bên trên trời,Một bản thân cô đứng cô ngồi cô nghe
Cô nghe hết giọng con veÐến lời bé cuốc gọi hè tiếc xuân!

tầm thường quanhđiển tích về chùa Giải Oan, suối Giải Oan ở Hương Sơn tất cả nỗi đau của conngười dĩ vãng lưu lại đây qua bốn câu thơ khuyết danh giải ưa thích hiện thựcthời ấy:

Giải Oan miếu suốinổi danh
Người đời mê mẩn loanh quanh nực cười
Oan mà giải được ai ơiÐêm đêm cuốc chẳng hoài hơi kêu sầu

Ðau, sầu, khổ ải, oan khiênlà bể trầm luân của kiếp người xưa:

Nắng mưa, sương tuyết bấy chầu
Cho đau lòng cuốc, mang đến sầu lòng ve sầu

Tiếng cuốc vừa là tiếngđồng hồ thiên nhiên báo mùa - thời gian, ko gian, vừa điểm nhịp tâmtrạng nhỏ người:

Trong tiếng cuốc kêu xuân đãmuộnÐầy sảnh mưa bụi nở hoa xoan

(Nguyễn Trãi)

thuộc với sắc mầu của trăng,của hoa, tiếng cuốc là music đặc sắc góp cho bức hội họa thiên nhiên củatiết hè thêm diễm lệ:

Dưới trăng quyên đã gọi hèÐầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông

(Nguyễn Du)

Qua đèo Ngang nghe tiếng cuốckêu, Bà Huyện Thanh quan nghĩ về niềm phổ biến và tình riêng:

Nhớ nước đau lòng bé cuốc cuốc
Thương đơn vị mỏi miệng mẫu gia gia

"Cuốccuốc" cùng "gia gia" là các âm thanh biểu tượng mang đến nước với nhàđều thân thiết cùng mật thiết như ngày tiết với thịt, vừa hiện hữu, vừa vượt khứ -nó là lịch sử.

Nhiều người ởđộ tuổi sáu mươi còn nhớ bài xích học thuộc lòng trong sách Quốc văn giáo khoathư lớp đồng ấu của Nha học chủ yếu Ðông Dương in năm 1948 cùng trong sách của
Nhà xuất bản Trẻ tái bản sau đó có bài xích Vào hè giống từng câu từng chữbài Vào hè ở sách giáo khoa Văn lớp 4:

Ai xui bé cuốc gọi vào hè
Cái nóng nung người nóng nóng ghê
Ngõ trước vườn sau um những cỏHồng rơi thắm rụng tiếc mang đến huê
Trên cành gọi bạn chim xào xạc
Trong tối đua bay đóm lập lòe
Nay được nồm nam giới cơn gió thổiÐàn ta ta gảy khúc nam giới nghe

(Vào hè chínhlà bài thơ hay tất cả lời thơ, điệu thơ giống một bài xích thơ của Dương Bá Trạc- vốn là một nhà thơ hồi đầu thế kỷ 20).

nhà thơ Chế Lan
Viên sinh thời đã kêu lên: Thế sao lại nhớ mày hở con chim cuốc - loại cuốcgọi hè là ở vào sách giáo khoa thư?

nhỏ cuốc cùng tiếngcuốc kêu là tất cả thật. Còn đâu là nguyên nhân sâu thẳm về hoài niệm da diếtấy? lý do tâm lý, vai trung phong linh tốt cảm hứng?

Tiếng cuốc khôngchỉ ám ảnh văn nhân thi sĩ, những người nhiều cảm xúc. Tiếng cuốc còn gâyxúc động tận đáy lòng mỗi người Việt Nam, nhất là người Việt xa xứ.Tiếng cuốc đêm đêm ngấm vào thịt xương thành một thứ tình yêu trên tấtcả mọi thứ tình yêu, đó là tình thân Tổ quốc:

Nhủ điều bỏ ra ơitiếng cuốc đêm sương
Kêu domain authority diết suốt một mùa nước nổi
Bông điên điển mở cánh xoàn nóng hổi
Là nắng chiều đẫm lại giữa lòng tayÐất nước ngấm vào ta đơn sơnhư Tháp Mười ko điểm trang đầy im lặngtrên tất cả tình thân - tình cảm này đi thẳngđến mỗi đời tabất chấp những ngôn từ

Từ xưa, tiếngcuốc ngoại trừ đời vào sách vở, văn chương thành biểu tượng của lòng yêunước, yêu thương nhà. Tiếng cuốc thời chiến là lời thúc giục mang về chiến thắng,tiếng cuốc thời bình khiến ta xúc động tự hào về những năm tháng hào hùngcủa thừa khứ, nhắc ta sải bước cấp tốc hơn trong hiện tại để dựng xây đấtnước.

Dương Kim Anh

(Theo TT&VH)

Chuyên mục này được cậpnhật vào thứ Tư sản phẩm tuần